به گزارش آرانیوز، یزدان روحانی: اصفهان مانند بسیاری از نقاط ایران، مسائل و مشکلات زیست‌محیطی کمی ندارد؛ از آلودگی هوا و ریزگردها گرفته تا خشکی زاینده‌رود. در میان یک مشکل بسیار پررنگ و خطرناک‌تر از دیگر مشکلات این شهر و استان است، مشکلی که حتی از نقشه‌های هوایی گوگل هم می‌توان آن را دید. موضوع نشست زمین در دشت‌های اطراف اصفهان که حالا به آرامی خود را در شهر و بناهای تاریخی نیز نشان می‌دهد.
تاریخ ایران اسلامی به اصفهان گره خورده، جایی که مسجد جامع شهر نشان از هنر اسلامی در ادوار تاریخی مختلف از قرون اولیه اسلام تا دفاع مقدس دارد و میدان نقش جهانش، اوج هنرنمایی شیعیان را به رخ جهانیان می‌کشد. بناها و بافت تاریخی اصفهان گنیجنه‌ای گران بهاست که آثار آن در میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. با این حال این میراث کهن، در عصر حاضر مانند دشت‌ها و مراکز مسکونی اطراف اصفهان دچار یک مشکل جدی شده و گویا زمین به جنگ با آن آمده است.
بر اساس اطاعاتی که سازمان زمین شناسی کشور در سال ۱۳۹۷ منتشر کرده، رقم نشست زمین در اطراف پل‌های تاریخی اصفهان عددی بین ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر بوده که این عدد یک هشدار بزرگ می‌دهد. از طرفی هر روز ترک‌های جدید در میدان نقش جهان و بناهای اطراف آن (نظیر مسجد حکیم) پدیدار می‌شود.
با این حال در صحبت‌های کارشناسان اختلاف نظر درباره فرونشستی بودن یا نبودن ترک‌های ایجاد شده وجود داشته و دارد. حتی رضا اسلامی، مدیرکل زمین‌شناسی اصفهان نیز در این باره گفته بود: «عده‌ای می‌گویند ترک‌ها در پل‌های چوبی، سی‌وسه‌پل و خواجو فرونشستی نیست، اما بهترین راه اندازه‌گیری به‌وسیله ابزار دقیق یعنی GPS دو فرکانسه است در این راستا، سال ۱۳۹۳ نامه‌ای به اداره‌کل میراث فرهنگی ارسال و پیشنهاد این بررسی و همکاری داده شد، اما از آن سال این کار بلاتکلیف ماند».
او تاکید کرده بود که اگر این پایش توسط ابزار دقیق انجام و اندازه‌گیری شود، دیگر کسی نمی‌تواند فرونشست و آثار آن بر پل‌های تاریخی را کتمان کند.
تشکیل کارگروه تخصصی فرونشست در میراث فرهنگی
با این حال به نظر می‌رسد که مسئولان اداره‌کل میراث فرهنگی اصفهان نیز درباره مسئله فرونشست در آثار تاریخی حساس شدند و حتی برخی از مقامات مسئول این اداره‌کل ترک‌های حاصل شده در میدان نقش جهان را ناشی از فرونشست عنوان کردند.
بناهای تاریخی آسیب دیدند و منکر تأثیر فرونشست در آثار تاریخی نیستیم. اگرچه ممکن است برخی از آسیب‌های موجود به دلیل فرونشست زمین نباشد، اما قطعاً بناهای تاریخی در آینده نزدیک گرفتار فرونشست خواهند شد. بررسی آثار فرونشست در بناهای تاریخی نیاز به بررسی و آسیب‌شناسی بیشتر دارد
در همین رابطه علی فصیحی، کارشناس ارشد اداره‌کل میراث فرهنگی استان اصفهان که مأمور تشکیل کارگروه تخصصی برای مساله فرونشست در آثار تاریخی شده، به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه موضوع فرونشست یک مساله تخصصی است، بنا شد با دعوت از متخصصان و کارشناسان این حوزه، تأثیر فرونشست در آثار تاریخی اصفهان بررسی شود.
وی ادامه داد: کارگروه تخصصی بحران فرونشست در آثار تاریخی به تازگی کار خود را آغاز کرده و در مرحله اول آثار تاریخی شهر اصفهان و در مرحله بعدی آثار تاریخی استان اصفهان بررسی خواهند شد. جلسات اولیه کارگروه تشکیل شده و از مسئولان و متولیان بناهای تاریخی خواسته شده تا آخرین وضعیت بناهای تحت مدیریت خود را ارائه دهند. تا آینده نزدیک گزارشات این کارگروه منتشر خواهد شد.
فصیحی افزود: هنوز تحقیقات کارگروه کامل نشده، با این حال بناهای تاریخی آسیب دیدند و منکر تأثیر فرونشست در آثار تاریخی نیستیم. اگرچه ممکن است برخی از آسیب‌های موجود به دلیل فرونشست زمین نباشد، اما قطعاً بناهای تاریخی در آینده نزدیک گرفتار فرونشست خواهند شد. بررسی آثار فرونشست در بناهای تاریخی نیاز به بررسی و آسیب‌شناسی بیشتر دارد.
وی تاکید کرد: باید به سمت ارائه راهکار برای حل معضل فرونشست در آثار تاریخی حرکت کرد و کارگروه تخصصی تشکیل شده نیز تلاش دارد تا با مطالعه موردی در کشورهای دیگر به این راهکارها برسد. لزومه کار تخصصی دوری از فضای احساسی است و باید به سمت تصمیم گیری و بررسی مسائل به دور از حواشی موجود حرکت کرد تا راهکارها قابلیت اجرایی بیشتری داشته باشند.
