موضوع داغ مسکن و وام‌های استیجاری منازل از جمله مباحثی بود که در چند ماه اخیر مورد توجه بهارستان‌نشینان واقع شد، از آلونک‌های ۳۵ متری پایین شهر و پشت بام خوابی گرفته تا مالیات بر خانه‌های خالی ولنجک و سعادت آباد گویا هیچ کدام تاکنون راهکار به تعادل رساندن بازار مسکن نبوده است.
اینبار قیمت مسکن شوکی دیگر به اجاره‌نشینان و بی‌خانمانان وارد کرد و آب پاکی روی دست مستاجران و کسانی که عمری در آرزوی خانهدار شدن هستند ریخت؛ طبق آخرین اخبار منتشر شده میانگین قیمت مسکن به متری ۲۳ میلیون تومان در پایتخت رسید، خبر کوتاه اما بسیار گران بود!
خبری کوتاه اما گران؟
بر اساس گزارش بانک مرکزی در مردادماه سال ۱۳۹۹، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران ۲۳۱.۱ میلیون ریال بوده است. طبق این گزارش تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در مردادماه سال ۱۳۹۹، به ۹.۱ هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۳۵.۴ درصد کاهش و ۱۷۵.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد
اخذ مالیات بر خانه‌های خالی موضوع بحث برانگیز چند سال قبل
اخذ مالیات از خانه‌های خالی موضوع جدیدی نیست، دوره‌های قبل هم مورد بحث قرار گرفته است، مالیات بر خانه‌های خالی ابتدا در سال۵۲ تصویب شد که براساس آن وجوهی به نام عوارض تخلیه خانه خالی و بلااستفاده گرفته می‌شود این قانون در اسفند سال ۶۶ با عنوان عوارض بر مستغلات مسکونی خالی مورد توجه قرار گرفت و در سال ۸۰ به دلیل پایین بودن ارزش معاملاتی املاک نسبت به ارزش روز امکان شناسایی خانه‌های خالی لغو شد؛ تا اینکه در سال ۹۴ به بهانه تنظیم بازار مسکن موضوع مالیات بر خانه‌های خالی مورد بحث قرار گرفت؛ بر همین اساس واحدهای مسکونی واقع در شهرهایی با جمعیت بیشتر از صد هزار نفر که به عنوان واحد خالی شناسایی می‌شوند از سال دوم مشمول مالیات می‌شوند که در سال‌های آتی میزان مالیات آنها افزایش می یابد.
در چند سال اخیر عوامل متعددی منجر به افزایش قیمت مسکن در پایتخت شده که متاسفانه این گرانی به دیگر شهرهای بزرگ هم رخنه کرده است از گرانی بی‌سابقه ارز گرفته تا افزایش قیمت طلا و سکه که در ظاهر ربطی به هم ندارند اما اگر بخواهیم این موضوع را واکاوی کنیم؛ حتی خوردن لبنیات ایرانیان به طرز عجیبی به ارز مرتبط می‌شود بر همین اساس قیمت طلا، سکه و ارز تاثیر مستقیمی بر روی قیمت مسکن و اجاره منازل استیجاری خواهد داشت.
اخذ مالیات بر خانه‌های خالی موضوع بحث برانگیز چند سال قبل
اخذ مالیات از خانه‌های خالی موضوع جدیدی نیست، دوره‌های قبل هم مورد بحث قرار گرفته است، مالیات بر خانه‌های خالی ابتدا در سال۵۲ تصویب شد که براساس آن وجوهی به نام عوارض تخلیه خانه خالی و بلااستفاده گرفته می‌شود این قانون در اسفند سال ۶۶ با عنوان عوارض بر مستغلات مسکونی خالی مورد توجه قرار گرفت و در سال ۸۰ به دلیل پایین بودن ارزش معاملاتی املاک نسبت به ارزش روز امکان شناسایی خانه‌های خالی لغو شد؛ تا اینکه در سال ۹۴ به بهانه تنظیم بازار مسکن موضوع مالیات بر خانه‌های خالی مورد بحث قرار گرفت؛ بر همین اساس واحدهای مسکونی واقع در شهرهایی با جمعیت بیشتر از صد هزار نفر که به عنوان واحد خالی شناسایی می‌شوند از سال دوم مشمول مالیات می‌شوند که در سال‌های آتی میزان مالیات آنها افزایش می یابد.
 |
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی به تازگی با استناد به گزارش مرکز آمار تعداد خانه‌های خالی را ۲ میلیون اعلام کرده است و می‌گوید: دولت قصد دارد با طرح مالیات بر خانه‌های خالی عرضه را به بازار بیشتر کند و قیمت‌ها را کاهش دهد اما شناسایی خانه‌های خالی یکی از مشکلات اصلی این طرح محسوب می‌شود.
برخی از منتقدان این طرح معتقدند مالیات بر خانه‌های خالی و اجاره‌ای به درآمد دولت خواهد افزود اما مالک گاهی از طریق افزایش اجاره بها هزینه مضاعفی را بر مستاجر تحمیل می‌کند.
مدتی قبل دکترمحمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد طرح دو فوریتی اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم تاکید کرد: ما در این قانون (مالیات بر خانه‌های خالی) به دنبال این هستیم که مسکن احتکار نشود، نه این که اگر کسی ۵ مسکن دارد ما برویم از آن مالیات بگیریم. ما می‌خواهیم افرادی که ۱۰ خانه دارند خانه خود را خالی نگه ندارند و عرضه کنند. اینکه چرا آن شخص ۱۰ خانه خالی دارد بحث دیگری است و باید جای دیگری آن را دنبال کرد.
تمام ماجرا به خانه‌های خالی ختم نمی‌شود
تمام ماجرای بازار مسکن به خانه‌های خالی و پرداخت مالیات ختم نشد در سایه گرانی دلار و سکه در میانه بحث خانه‌های ۳۵ متری و تلاش‌های بی‌نتیجه مسئولان برای کنترل این قیمت کذایی بازار مسکن، مردم چشم امیدشان به نمایندگان خود در مجلس یازدهم بسته‌اند؛ اگر تریبون واخواهی را به میان مردم ببریم حرف‌های بسیار از گرانی و شرایط نامناسب اقتصادی دارند علی الخصوص در حوزه مسکن در این اوضاع نابسامان اقتصادی، درست است در تحریم کامل قرار داریم اما مردم در سایه نبود نظارت بر بازار قیمت‌ها از خوراک، پوشاک و درمان گرفته تا مسکن کمر خم کرده و امید به حمایت مسئولان دارند.
گرانی شبانه مسکن در سایت‌های مجازی
امروزه شبکه‌های اجتماعی در کنار محاسنی که دارند دارای معایبی هم هستند، شیوع کرونا عاملی بر پررنگی محاسن و معایب دنیای مجازی شده است از خریدهای آنلاین تا فروش‌های شبانه مجاز و غیرمجاز که هر یک در مقطعی از زمان عاملی بر پیشرفت و حتی پس رفت بشر امروزی است در این بین تبلیغات گسترده در شبکه‌های اجتماعی دلیلی بر رشد صعودی بازارهای مصرفی شده و مسکن هم از این رشد شبانه در امان نبوده است.
پای سخن مردم
رشد صعودی قیمت مسکن عاملی بر رشد اجاره‌نشینی در حاشیه پایتخت شده است، در یک گزارش میدانی تعدادی از اجاره‌نشین‌ها به دلیل بازار نابسامان مسکن زبان به اعتراض گشوده و امسال را بدترین سال در حوزه اقتصاد نام برده‌اند که تمام کارکرد ماهیانه خود را برای اجاره بهای پایان ماه کنار گذاشته‌اند، بماندهزینه آب، برق و گاز که هریک ماجرایی دیگر است در این میان افزایش ودیعه اجاره بها که سال گذشته با ۱۵۰میلیون تومان پیش پرداخت امکانپذیر بود متاسفانه امسال با ۲۵۰ میلیون تومان هم سخت ممکن است، با چنین شرایطی اگر سرپرست خانوار کارگر باشد با چند سرعائله؛ آیا در طول یک‌سال۱۰۰ میلیون تومان پس انداز خواهد داشت؟!
اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس در مورد نامتعادل بودن بازار مسکن به خانه ملت می‌گوید: طرح مالیات بر خانه‌های خالی از طرف شورای نگهبان برگشت داده شده و در کمیسیون اقتصادی مشکل مورد توجه قرار گرفت، این قانون چندسال معلق مانده است، باید در سامانه‌ایی که از طرف وزارت راه و شهرسازی پیش بینی شده برای پرداخت مالیات بر خانه های خالی مردم و سازمان‌ها اقدام به ثبت نام کنند، طبق آخرین آمار از وزارت راه و شهرسازی فقط دو دستگاه در سامانه نامبرده ثبت نام کرده‌اند که تاکنون نامی از آن دو دستگاه به میان نیامده است.
انقلابی بزرگ در بازار مسکن
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: طبق شناسایی انجام‌شده ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار خانوار کشور بیش از یک واحد مسکونی در اختیار دارند و نام ۱۵۰۰ شخصیت حقوقی نیز در این بین به چشم می‌خورد و از طریق پیامک به آنها اطلاع رسانی می‌شود،اگر این طرح به درستی اجرا شود انقلابی عظیم در حوزه مسکن رخ خواهد داد؛ براساس این طرح افرادی که دارای چند واحد مسکونی هستند دو راه پیش روی دارند یا باید مالیات پرداخت کنند و یا واحدهای خالی را وارد بازار مسکن کنند.
نماینده مردم در مجلس یازدهم با گلایه از عملکرد نامناسب بانکها تاکید می‌کند: تاکنون بانکها همکاری خوبی در راستای پرداخت ودیعه مسکن استیجاری نداشته‌اند، ظرفیت این طرح حدود۷۰۰ هزار خانوار بود به بیانی ۷۰۰ هزار خانواده با شرایطی می‌توانستند برای دریافت وام ودیعه مسکن اقدام کنند، ولی شواهد حاکی از این موضوع است که بانکها تنها توانستند ۳۰۰ هزار ودیعه مسکن بپردازند، عدم همکاری بانکها در این زمینه عاملی دیگر به گرانی بازار مسکن شده تا جایی که فشار این گرانی مستقیما روی قشر ضعیف و اجاره‌نشین جامعه است.
 |
عضو کمیسیون عمران مجلس در ادامه یادآوری می‌کند: وزارت راه و شهرسازی مکلف شده که تا پایان شهریور ماه این وام را به افراد واجد شرایط بپردازد بر همین اساس باید بانک مرکزی در جهت تحقق این هدف به میدان بیایید تا شاهد پاس کاری وام ودیعه مسکن بین بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی نباشیم.
شاکری ادامه داد: دستگاههای اجرایی با دریافت بودجه نه تنها حلالی برای مشکلات مردم نیستند گاهی با اقداماتشان گره کوری بر مشکلات مردم می‌زنند، بانک مرکزی باید ورود جدی در این حوزه داشته باشد و با بانکهای که تعلل می‌کنند برخورد قاطعی داشته باشد.
