کد خبر: ۵۴۸۸۰
تاریخ انتشار: ۱۲ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۱:۱۷

به گزارش آرانیوز، دکتر عیسی علیزاده  درباره اهمیت نقش فعالیت‌های فرهنگی در برنامه‌های جهاد دانشگاهی گفت: اگر ادعا کنیم یکی از مهم‌ترین اهداف تشکیل جهاد دانشگاهی در سال ۱۳۵۹ توجه به مسائل فرهنگی بوده است ادعای گزافی نیست. در اساسنامه‌ی جهاد دانشگاهی نیز دو موضوع مد نظر است که یکی از آن ها توسعه فرهنگی  و دیگری توسعه فناوری و پژوهش است.

وی افزود: شاید ویژگی منحصر به فردی  که فعالیت های فرهنگی جهاد دانشگاهی در مقایسه با سایر نهادها ومجموعه های مشابه دارد، این است که چه در  ساختار و چه در حوزه رویدادهایی که در هر کدام از ساختارها تعریف شده، به مسئله‌محوری توجه شده است؛ مثلا در سال ۱۳۵۹ یکی از موضوعاتی  که در دستور کار بوده است، مسئله تامین متون و منابع درسی متناسب با رویکرد انقلابی و رشته‌های جدید بود. در همین راستا، از سال ۱۳۶۰ نشر منابع علمی در جهاد دانشگاهی آغاز شد و در سال ۱۳۷۹ سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی تاسیس شد. این انتشارات، کماکان یکی از انتشارات‌های مطرح  و مورداعتماد دانشگاهی است.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با بیان این که «بیش از ۸۰۰۰ عنوان کتاب توسط انتشارات جهاد دانشگاهی منتشر شده است که ناشر یا مجموعه نویسندگان بسیاری از این آثار، برگزیده‌های جشنواره‌های مختلف شده‌اند»، گفت: تعداد دوره‌های برگزاری  بعضی از رویدادهایی که جهاد دانشگاهی متولی آن‌ها است به بیش از ۲۰ سال می رسد؛ مثلا جشنواره کتاب سال دانشجویی برای ۲۶ دوره برگزار شده است و این نشان می‌دهد که اقبالی نسبت به این جشنواره وجود دارد.

علیزاده درباره تغییرات برخی از برنامه‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی در طول سال‌های گذشته گفت: برخی فعالیت‌ها و رویدادها در زمان‌ خاصی اجرا شده است  که به مرور یا ارتقا یافته  و یا این که به برنامه دیگری تبدیل شده است. با وجود این، به نظر من این که در حال حاضر جهاد دانشگاهی تشکیلاتی منظم با دو خبرگزاری معتبر ایسنا و ایکنا، مرکز فرهنگی دانشجویی  امام، ولایت فقیه و انقلاب اسلامی، مرکز گردشگری علمی- فرهنگی دانشجویان ایران، مرکز افکارسنجی ایسپا، کانون‌های متعدد دانشگاهی با تشکیلات وسیع و سازمان انتشارات معتبر در دانشگاه، نشان می‌دهد عملکرد ما موفقیت‌آمیز بوده است. علاوه بر این، در این سال‌ها، نیروی‌ انسانی علاقمند، کارآمد و دغدغه‌مندی را دارا بودیم. در حال حاضر، برخی از نیروی‌های انسانی کارآمد ما در دستگاه‌های دیگر به عنوان مسئول فرهنگی ایفای نقش می‌کنند. این موارد، نشان می‌دهد مجموعه فرهنگی جهاد دانشگاهی توانسته است خود را با نیازهای جامعه به روز کند و به نظرم مهم‌ترین سرمایه جهاد دانشگاهی در حوزه فرهنگی نیروهای انسانی آن است.

عضو هیئت رئیسه جهاد دانشگاهی با اشاره به پیشینه تاسیس خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) گفت: خبرگزاری ایسنا از درون سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی متولد شد به عبارت دیگر، اولین رسانه غیررسمی کشور با رویکرد دانشجویی تاسیس شد و در حال حاضر، بعد از گذشت ۲۰ سال از تاسیس این خبرگزاری، همه آن را به عنوان یک خبرگزاری معتبر و فاخر شناخته‌اند. این در حالی بود که درسال‌هایی که جهاد دانشگاهی وارد این حوزه شد، به طور کلی وجود یک خبرگزاری غیررسمی بی‌معنا بود( تنها خبرگزاری معتبر کشور در آن سال‌ها دولتی بود). درواقع این که از یک بدنه کم‌هزینه‌ی دانشجویی، یکی از معتبرترین خبرگزاری‌ها به وجود بیاید و محل رجوع  بسیاری از روزنامه‌ها و مجلات و سایت‌ها باشد، پیش‌بینی شده نبود.

وی با بیان این که یکی از برنامه‌های ساختارمند فرهنگی در جهاد دانشگاهی، فعالیت‌های قرآنی بوده است، گفت: ما در جهاد دانشگاهی ۲۵ دوره ملی جشنواره قرآنی دانشجویان را برگزار کردیم و سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان از درون این جشنواره راه‌اندازی شد. در واقع، تولد هر کدام از سازمان‌ها و مراکز جهاد دانشگاهی مبتنی بر یک نیاز زمان مند بوده است. با تشکیل سازمان فعالیت‌های قرآنی در سال ۱۳۸۰، در سال ۱۳۸۲ خبرگزاری ایکنا  تاسیس شد.

علیزاده بیان کرد: اگر هر دانشجویی که وارد دانشگاه می‌شود،  بخواهد با توجه به ذائقه و سلیقه خود در هر حوزه فرهنگی‌ فعالیت کند، در جهاد دانشگاهی موقعیت مناسب وی وجود دارد و این نشان می‌دهد که جهاد دانشگاهی توانسته در حوزه فرهنگی موفق باشد.

تاثیر تغییرات فرهنگی نسل جوان بر برنامه‌های جهاد دانشگاهی

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر تغییرات فرهنگی نسل جوان بر برنامه‌های جهاد دانشگاهی گفت: در اساسنامه جهاد دانشگاهی مواردی همچون تربیت نیروی متعهد و استفاده  از دانشجویان مستعد، ارتباط بین حوزه و دانشگاه، توجه به حوزه نشرو ترویج مسایل دینی وجود دارد. اما واقعیت این است که ذائقه دانشجویان به فراخور تغییرات نسلی متفاوت بوده است؛ مثلا فردی که الان و در سال ۱۳۹۹ دانشجو می‌شود قطعا با دانشجوی سال ۱۳۵۹ متفاوت است. شاید علاقمندی‌های او به واسطه تنفس در زیست فرهنگی‌ که داشته  متفاوت با الان است اما ما در حال حاضر هم توانسته‌ایم ارتباط خوبی با بدنه دانشجویی داشته باشیم.

وی افزود: ما در جهاد دانشگاهی یک سیاست فرهنگی داریم و فرهنگ مولفه‌های مشخصی دارد. ما توانسته‌ایم با تغییر برخی از برنامه‌هایمان ارتباط خوبی با بدنه دانشجویی داشته باشیم. در برنامه‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی به هنر توجه ویژه شده است؛ مثلا به مدت ۱۷ دوره جشنواره  تئاتر دانشجویی توسط جهاد دانشگاهی برگزار شده است. جهاد دانشگاهی ۲۵ دوره جشنواره هنری قرآنی دانشجویان را برگزار کرده است.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی با اشاره به برگزاری اولین دوره‌ی جشنواره شعر دانشجویی در سال گذشته،  به بخش دیگری از فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی اشاره کرد و افزود: در جهاد دانشگاهی، جشنواره‌های متعدد هنری قرآنی مانند فضاسازی سوره‌های قرآن را نیز برگزار کردیم.

علیزاده با اشاره به برگزاری جشنواره مد و لباس دیبا و نقش تن‌پوش گفت: یک سری خواسته‌ها مانند توجه به هنر، توجه به موضوعات مرتبط با گردشگری و اردوها، دغدغه کمک به همنوع و مسائل اجتماعی، در دانشجوهای امروزی پررنگ است و ما به ازای هر کدام از این‌ موارد، ساختار و برنامه مشخصی طراحی کرده‌ایم؛ مثلا در حوزه گردشگری ما مرکز گردشگری علمی دانشجویان ایران را داریم که بیش از ۱۵ دوره اردوهای ایران مرز پرگهر را برگزار کرده است. این اردوها صرفا با اهداف گردشگری برگزار نمی‌شود بلکه موجب آشنایی دانشجویان با برخی از جاذبه‌های کشور، پیشرفت‌های صنعتی، مفاخر ایرانی و ترویج روحیه خودباوری  می‌شود.  موضوع خلیج فارس یکی از موضوعاتی بود که برای سال‌ها مورد هجمه قرار گرفته  بود. برای توجه به این موضوع فرهنگی، ۱۳ دوره همایش علمی خلیج فارس برگزار شد و در این همایش‌ها، محتوای متعددی در زمینه گردشگری، اقتصادی و امنیتی تولید کردیم. این روند نشان می‌دهد که مجموعه‌ای که شرایط پاسخ به نیازهای جامعه و مخاطبینش را فراهم کند، موفق می‌شود.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در پاسخ به پرسشی درباره برنامه‌های این نهاد برای خانواده‌ها بیان کرد: فعالیت‌های خبرگزاری ایسنا، ایکنا و مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران عمومی است یعنی مخاطب عام دارند. از سوی دیگر، سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی، مرکز امام و انقلاب، مرکز گردشگری علمی دانشجویی جهاد دانشگاهی فعالیت‌های دانشجویی دارند. خانواده متشکل از اعضای یک خانواده است. طیف مخاطب دانشجو و طیف مخاطب عامی که داریم فرزند، همسر، برادر و خواهر یک خانواده‌اند. نمی‌توان گفت اگر ما یک فعالیتی را برای گروهی از جوانان دانشجو تعریف می‌کنیم به خانواده ربط پیدا نمی‌کند. نمی‌توان گفت اگر یک عضو خانواده به لحاظ فرهنگی ارتقا پیدا کند بر روی کل خانواده تاثیر نمی‌گذارد؛ مثلا نظرسنجی‌های ما نشان می‌دهد دومین انتخاب دانشجویان برای سپری کردن اوقات فراغتشان کتابخوانی است. موضوع کتابخوانی از طریق سازمان انتشارات ما با نشست‌هایی که برگزار می‌شود ترویج می‌شود؛ یعنی سرانه فرهنگی خانواده بالا می‌رود.

وی ادامه داد: علاوه بر این، یکی از کارهایی که در این سال‌ها در حوزه خانواده در جهاد دانشگاهی انجام شده است، فعالیت‌های مطالعاتی‌ است که توانسته منجر به سیاست‌گذاری شود؛ مثلا  پیمایش ملی خانواده که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی  انجام شد یا پیمایش‌های افکارسنجی و پژوهش‌های مربوط به ازدواج، عفاف و حجاب و خانواده که در ایسپا به سفارش مجموعه‌های مرتبطی بوده که در حوزه خانواده  کار می‌کنند و در نتیجه ما توانستیم با اطلاعات دقیق و ظرفیت خوبی که داشته‌ایم به سیاست‌گذاران حوزه خانواده کمک کنیم. به طور کلی، فعالیت های ما در حوزه خانواده به دو دسته غیرمستقیم و مستقیم تقسیم می شود.  در حالت غیرمستقیم با تامین نیازهای فرهنگی جوانان خانواده به ارتقای فرهنگی کل خانواده توجه می‌شود و در حالت مستقیم با پیمایش‌های مختلف در زمینه موضوعات خانوادگی به سیاستگذاران حوزه خانواده کمک می‌شود.

علیزاده با بیان این که «تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی درست در حوزه فرهنگی مستلزم داشتن اطلاعات درست است» گفت:  مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران جهاد دانشگاهی،  یکی از معتبرترین مراکز نظرسنجی کشور است. با پیمایش در حوزه‌های مختلف  مانند عفاف و حجاب، دین، رفتارهای سیاسی و رفتارهای اعتراضی توانستیم نتایج بسیار خوبی را به دست بیاوریم. این مرکز از بدو تاسیس تاکنون بیش از ۲۵۰۰ موج نظرسنجی و پیمایش در حوزه‌های مختلف انجام داده است و در حال حاضر بیش از ۵۰۰۰ پرسشگر متخصص و علاقه‌مند دارد.

توضیحاتی درباره برگزاری جشنواره دفاع سه دقیقه ای

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در بخش دیگری از سخنانش درباره ویژگی‌های جوانان امروزی  گفت: ما با نسل دانشجویی طرف هستیم که به هنر علاقه مند است و یک سری ویژگی های شخصیتی خاص دارد؛ مثلاً خشونت‌گریز و سیاست‌گریز است. اهل گفت‌وگوست. حقیقت طلب است، به مسائل اجتماعی واکنش نشان می‌دهد و  به مسائل محیط‌زیستی نیزعلاقه‌مند است. ما باید متناسب با این علاقمندی‌ها و ویژگی‌های دانشجویان، فعالیت‌های فرهنگی تعریف کنیم که کردیم؛ مثلا در حوزه گفت‌وگو ما هشت دوره مسابقات مناظرات دانشجویی را برگزار کردیم. سال گذشته، ۶۵۰ گروه دانشجویی در این مسابقات شرکت کردند. اگر بخواهم اسمی برای این نسل بگذارم این نسل، نسل گفت‌وگو است. این نسل به هنر علاقمند است، به زبان اصلی فیلم می‌بیند، انیمیشن را می‌شناسند و موسیقی گوش می‌دهند نه فقط به زبان فارسی بلکه به زبان‌های دیگر. این نشان می‌دهد که با جماعتی طرف هستیم که  فرهنگ را می‌فهمد و به آن علاقمند است. اما چالش‌هایی در حوزه فرهنگی داریم که یکی از آن‌ها ناهمگونی بین نهادهای فرهنگی دانشگاه است. این موضوع،  باعث شده است بخشی از فعالیت‌های فرهنگی دانشجویان از فضاهای غیررسمی مانند کافی‌شاپ‌ها،  بلک‌باکس‌ها و گالری‌ها تاثیر بگیرد. برخی از این ناهمگونی‌ها به اختلاف سلیقه، آیین‌نامه یا ناتوانی نیروی انسانی باز می‌گردد.

وی با اشاره به برگزاری جشنواره  دفاع سه‌دقیقه‌ای توسط جهاد دانشگاهی به مدت سه دوره، با انتقاد از تصمیم صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران برای برگزاری این جشنواره گفت:  به نظرم در فعالیت‌های فرهنگی، موازی‌کاری عنوان درستی نباشد چون هرچه فعالیت‌های فرهنگی بیشتر باشد، بهتر است. اما نمی‌شود یک مجموعه علمی اخلاق حرفه‌ای و حقوق معنوی را زیر پا بگذارد.

علیزاده ادامه داد: اینکه یک مجموعه به صرف داشتن اعتبارات مالی بالا، بدون توجه به پیشینه مجموعه دیگری و بدون مشورت با آن، برنامه‌ای را برگزار کند به نوعی به هدفگذاری و سیاستگذاری مجموعه‌ای که از قبل متولی برگزاری آن برنامه بوده لطمه می‌زند. از آنجایی که صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران اعتبارات مالی زیادی هم دارد، شاید نهادی مانند جهاد دانشگاهی نتواند مانع از برگزاری دفاع سه دقیقه‌ای توسط آن ‌ها شود اما این مجموعه دارد کار فرهنگی نهادی مثل جهاد دانشگاهی را خنثی می‌کند. هدف ما از برگزاری دفاع سه دقیقه‌ای، اهدای جوایز گرانقیمت نبوده که الان به پنج نفر اول قرار است بیست میلیون تومان بدهند یا به صد و پنجاه نفر پنج میلیون تومان می‌دهند.

از کاستی های فرهنگی تا بی اخلاقی ها

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی بیان کرد: ما در عین این که کاستی‌ها و کمبودهای فرهنگی داریم نابسامانی‌ها و بی‌اخلاقی‌های فرهنگی هم داریم که این امر زیبنده حوزه فرهنگ نیست. ما به صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران، دو پیشنهاد دادیم که هیچ کدام را نپذیرفتند. اول این که اعلام کردیم اگر می‌خواهید برنامه‌ای در این حوزه انجام دهید جلسه‌ای بگذاریم و هر جایی را که در آن خلا وجود داشت پر کنید که به نوعی تکمیل‌کننده فعالیت جهاد دانشگاهی باشید. دوم این که گفتیم اگر می‌خواهید با همین عنوان فعالیت کنید ما الان چهارمین دوره را برگزار می‌کنیم شما در کنار جهاد دانشگاهی با حفظ تمام حقوق معنوی و عنوان خود و تقسیم کار حضور داشته باشید تا به طور مشترک، چهارمین دوره این رقابت‌ها را برگزار کنیم. به هیچ کدام از دو پیشنهاد توجه نشد و اصلا پاسخ نامه‌ی ما را ندادند.

علیزاده خاطرنشان کرد: در حال حاضر به دلیل تبلیغات صداوسیما چهارمین دوره‌ی دفاع سه دقیقه‌ای از پایان‌نامه به اولین دوره‌ی دفاع سه دقیقه‌ای از پایان‌نامه تبدیل شده است که این واقعا مطلوب نیست.

تاثیر کرونا در اجرای برنامه های فرهنگی

عضو هیئت رئیسه‌ی جهاد دانشگاهی در ادامه درباره تغییراتی که شیوع کرونا در برنامه‌های فرهنگی این نهاد ایجاد کرده است، گفت: پس از شیوع کرونا، اولین اقدام  بازنگری در برنامه‌های ابلاغی به تشکیلات بود. تشکیلات ما در هشت مرکزی که زیرمجموعه معاونت فرهنگی است، منسجم است و این تشکیلات در سی واحد استانی نیز تکرار می‌شود.

وی ادامه داد: برنامه‌هایی مثل اردوها که واقعا حضور مخاطب به صورت مجازی امکان‌پذیر نیست، معلق کردیم و اعلام کردیم اردوهای ایران مرز پرگهر تا اطلاع ثانوی برگزار نمی‌شود. یک سری از برنامه‌ها مانند اختتامیه جشنواره شعر دانشجویی، اختتامه جشنواره مهدویت، بخشی از مناظرات و نشست‌های مرتبط با طریق جاوید و نشست‌های مربوط به خلیج فارس را به صورت مجازی برگزار کردیم اما الان به دنبال این هستیم که ویژه‌ی فضای مجازی برنامه‌ای فرهنگی را تعریف کنیم. در شرایط فعلی،  نمی‌شود گالری یا تئاتر را در فضای مجازی دید چون تعریف تئاتر یا دیدن گالری با تماشای فیلم متفاوت است. ما جلسات متعددی با صاحب‌نظران داشتیم تا آسیب‌های فرهنگی‌ را  که به دلیل شیوع کرونا ممکن است ایجاد شود بررسی کنیم و ببینیم چه راهکارهایی برای آن وجود دارد. برنامه‌های فرهنگی ما به گونه‌ای چیده می‌شوند که با پایان سال تحصیلی دانشگاه‌ها پایان پیدا کنند و اگر کرونا شیوع پیدا نمی‌کرد تا الان برنامه‌های فرهنگی ما پایان می‌یافت. ما با صاحب‌نظران جلساتی برگزار کردیم که بررسی کنیم با ادامه شیوع کرونا چه فعالیت‌های فرهنگی‌را می‌توان تعریف کرد. در همین راستا، ارتباطات خوبی هم با وزارت علوم و بهداشت و دیگر مجموعه‌ها داریم.

علیزاده در پاسخ به پرسشی درباره برگزاری مناظرات دانشجویی در شرایط شیوع کرونا گفت: دوره‌ی قبلی مسابقات مناظره دانشجویی در حال حاضر در مرحله نیمه نهایی است. مناظرات شیوه‌نامه‌ای دارد که در آن برگزاری به صورت مجازی دیده نشده است؛ یعنی مناظرات باید در حضور استادان و دانشجویان باشد و به نوعی همه چیز بر مبنای حضور فیزیکی چیده شده است. ما در حال بررسی این موضوع هستیم که ببینیم آیا می‌توان به شکل جدیدی از مناظرات برسیم یا باید به همان شیوه سابق بررسی کنیم. ظرف چند هفته‌ی آینده در این زمینه به جمع‌بندی می‌رسیم که با شروع سال تحصیلی جدید موارد مربوط به آن را ابلاغ کنیم.

کاهش سرانه اعتبارات فرهنگی

وی درباره برنامه‌های فرهنگی آتی جهاد دانشگاهی گفت: بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی یکی از اسنادی است که با توجه به آن برنامه‌های آتی را مشخص می‌کنیم. یکی از موضوعات بیانیه گام دوم، بررسی راهی است که در حوزه فرهنگی طی شده است. ما بررسی این بخش را در دستور کار خود قرار داده‌ایم. این بیانیه، کلیدواژه‌هایی مانند معنویت، اخلاق، اقتصاد و سیاست دارد که ما مطالعاتی بر محور هر کدام انجام داده‌ایم و در حال بررسی هستیم که مشخص کنیم مراکز فرهنگی زیرمجموعه معاونت فرهنگی متناسب با هر کدام از آن‌ها چه فعالیتی می‌تواند انجام دهد.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با بیان این که «سرانه اعتبارات فرهنگی کشور کم است و امسال کمتر نیز شده است » ، گفت: قطعا فعالیت‌های فرهنگی تحت تاثیر شرایط اقتصادی قرار گرفته است. زیست فرهنگی، متاثر از تامین نیازهای اولیه است و هنگامی که معیشت دچار مشکل است ممکن است افراد دیگر به دنبال مطالعه کتاب و تماشای فیلم و تاتر نروند. به عبارت دیگر، با گسترش مشکلات اقتصادی، اولین چیزی که از سبد خانواده حذف می‌شود محصولات فرهنگی است. شرایط اقتصادی قطعا به سامان می‌رسد اما اگر به دلیل شرایط بد اقتصادی به موضوع فرهنگ بی‌تفاوت باشیم و حوزه فرهنگ اجتماعی و عمومی آسیب ببیند این آسیب غیرقابل جبران است بنابراین فکر می‌کنم متولیان فرهنگ باید به گونه‌ای عمل کنند که معیشت اقتصادی،  زیست فرهنگی را تحت تاثیر قرار ندهد.

علیزاده با تاکید بر «ناچیزبودن» اعتبارات معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی درباره تاثیر شرایط اقتصادی بر فعالیت‌های فرهنگی این نهاد گفت: از آن جایی که اغلب برنامه‌های معاونت فرهنگی مشارکتی بود و از محل مشارکت آن منابع مالی جذب می‌شد، با شیوع کرونا از لحاظ مالی متضرر شده‌ایم. یکی از ویژگی‌های اصلی جهاد دانشگاهی این بوده که در این چهل سال هزینه‌ی برنامه‌های فاخر فرهنگی‌ای که برگزار کرده، ناچیز بوده است به عبارتی با هزینه و اعتبار کم بهره‌وری بالایی داشته است. بنابراین اگر فضای فرهنگی رونق بگیرد، می‌توانیم با مشارکت‌کنندگان برنامه‌های خوبی را تعریف کنیم که از محل آن به پربار شدن فضای فرهنگی کمک کنیم.

نظرشما
پربازدیدها
آخرین اخبار