آرانیوز-سمنان-دیوار بین جوانان و زندگی مشترک این روزها مدام در حال قد کشیدن است. هر روز شاهد افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در سطح شهرهای استان سمنان هستیم. چند وقتی می‌شود که نرخ طلا، لوازم‌خانگی، مسکن و حتی خوراک و پوشاک بر روی آسانسور تورمی ایستاده‌اند که فقط دکمه بالابر دارد و همین امر نیز دلهره‌ای را به جان جوانان قومسی انداخته تا آهنگ امتناع از ازدواج را کوک کنند.
شروع یک زندگی مستقل با کمترین هزینه و کمترین امکانات تا همین چند سال پیش هم میسر بود. زندگی ساده درعین‌حال باصفا و پر از محبت موضوعی بود که همین یکی دو دهه قبل هم تجربه اش برای همگان میسر می‌شد اما اکنون هزینه‌های هنگفت برای شروع یک زندگی ساده به ترس و دلهره‌ای از آینده برای جوانان استان سمنان تبدیل‌شده است.
در این بین چه باید کرد؟ دستگاه‌های فرهنگی و تبلیغاتی در این راستا چه اقداماتی انجام دادند؟ به‌راستی ازدواج آسان به چه معنا است؟ باوجود رسوم متعدد که هرساله به آداب و سنت‌های ازدواج تحت عنوان مُد اضافه می‌شود، ازدواج آسان روزبه‌روز کمرنگ‌تر و سخت‌تر می‌شود.
کاهش رغبت جوانان به ازدواج
یک جوان ساکن استان سمنان با بیان اینکه تورم و گرانی سبب شده تا خانواده‌ها برای جهیزیه دختر یا خرج ازدواج و مراسم عروسی واقعاً دچار مشکلات عدیده شوند، می‌گوید: قیمت تمام اقلام نسبت به دو سال پیش دو الی سه برابر شده یعنی ازدواج کردن هم در اصل دو الی سه برابر سخت‌تر شده است به عبارت دیگر شانس اقتصادی برگزاری یک مراسم عروسی سه برابر کاهش یافته و این سبب می‌شود تا رغبت جوانان کاهش یابد.
سید محمد حسینی با بیان اینکه یک مراسم ازدواج برای خانواده دختر از بابت تهیه جهیزیه ساده ۵۰ و براب خانواده پسر برای خرید وسایل و ۷۰ میلیون تومان خرج بر می‌دارد، ابراز کرد: این مخارج جدای خانه است که امروز در شهرهای استان سمنان باید حداقل ۳۰ الی ۵۰ میلیون تومان بابت پول پوش و یک تا یک و نیم میلیون تومان بابت اجاره ماهانه کنار گذاشت.
وی افزود: شرایط آنقدر سخت شده که اگر جوان یا حتی خانواده او برای ازدواج سنگ اندازی کند نمی‌توان از او ایراد گرفت از سوی دیگر آداب و رسوم غلط نیز هستند که ازدواج را دشوار می‌کنند مسائلی چون اجبار به تهیه و خرید برخی مایحتاج عروسی که اصلاً ضرورتی ندارد.
خانواده‌ها و مسائل اقتصادی، دو دلیل اصلی مانع تراشی برای ازدواج
دیگر شهروند نیز خانواده‌ها و مسائل اقتصادی را دو دلیل اصلی مانع تراشی برای ازدواج می‌داند و می‌گوید: اگر خانواده‌ها با عروس و یا داماد آینده رفتاری کنند که دوست دارند با فرزند خودشان توسط غریبه‌ها شوند، مشکلاتی از این دست پیش نمی‌آید.
نیازی با بیان اینکه در دین مبین اسلام نیز تاکید شده که هرچیز برای خود نمی‌پسندی برای دیگران نپسند، تاکید کرد: بسیاری از مانع‌های ازدواج ساخته و پرداخته ذهن خود ما مردم است و می‌توان آن را با کمی ارتقای فرهنگی و درست بینی تغییر داد.
وی می‌افزاید: فرهنگ غلط نگاه اقتصادی با ازدواج به مثابه خرید و فروش یک کالا در حقیقت وهن یک زن و یک ازدواج در حد معامله یک شیء منقول است در نتیجه باید خانواده‌ها بدانند که شرایط اقتصادی به خودی خود مانع است و دیگر آن‌ها باید مانع تراشی را کاهش دهند زیرا با این رسوم غلطی که ما داریم موانع تمام نخواهند شد فقط کاهش می‌یابند.
تجمل‌گرایی مانع اصلی ازدواج جوانان
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری سمنان با تأکید بر اینکه هر پدیده اجتماعی وابستگی مستقیمی به عوامل مختلفی ازجمله، اقتصادی فرهنگی و اجتماعی دارد، اظهار داشت: شرایط اقتصادی و تجمل‌گرایی یکی از عوامل مهمی است که در حال حاضر مانع از ازدواج جوانان می‌شود.
امیر بینایی بابیان اینکه تأمین جهیزیه و لوازم زندگی برای جوانان در شرف ازدواج بسیار پرهزینه است و در شرایط تحریم اقتصادی منجر به ایجاد مشکلاتی برای ازدواج می‌شود، افزود: در این شرایط باید با یک نگاه ویژه‌تری نسبت به خرید جهیزیه و ملزومات شروع یک زندگی داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه ساده زیستی فرهنگ دیرینه مردم بود که امروزه این فرهنگ دستخوش تغییرات و تحولات عظیمی شده است، خاطرنشان کرد: جهیزیه سنگین و وسایل و تجهیزات ناکارآمد و مخارج سنگین برای برگزاری یک مراسم عروسی که صرفاً در راستای تجمل‌گرایی انجام می‌شوند امروزه به یک معضل تبدیل‌شده است.
اجرای طرح «باشگاه ارتباطی زوجین» در استان
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی بابیان اینکه اقدامات فرهنگی برای ترویج فرهنگ ازدواج آسان در استان تقویت می‌شود، تصریح کرد: حمایت بخش دولتی و نهادهای مسئول در حوزه فرهنگی و اجتماعی در راستای تسهیل سازی امر ازدواج نقش مؤثری ایفا می‌کند.
بینایی با اشاره به اینکه تاکنون بعضی از دستگاه‌های فرهنگی خوب عمل کردند، یادآور شد: طرح «باشگاه ارتباطی زوجین» با همکاری و مشارکت ویژه اداره کل ورزش و جوانان استان سمنان در دستور کار قرارگرفته است.
وی در ادامه بابیان اینکه ارائه شرایط ساده و ارزان‌قیمت خدمات مرتبط با ازدواج مهم‌ترین هدفی است که در این طرح دنبال می‌شود، افزود: بهره‌گیری از ظرفیت اتاق اصناف و سایر دستگاه‌های مرتبط برای اجرای این طرح از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
آمارهای طلاق غلط هستند
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استاندار سمنان با اشاره به ارائه آمارهای غلط درباره طلاق بیان کرد: استان سمنان در آمار طلاق رتبه ۲۳ را در مقایسه با سایر استان‌ها به خود اختصاص داده است و خوشبختانه در دو سال گذشته روند طلاق در این استان رو به کاهش بود البته مسائل مالی و برخی آسیب‌های اجتماعی ازجمله اعتیاد از عوامل مهم طلاق در استان هستند اما تقویت فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی ازجمله ایجاد پایگاه‌های مشاوره‌ای با کمترین هزینه برای زوج‌ها و اجرای طرح «همیار زندگی» ازجمله اقدامات مهمی است که در این راستا انجام‌شده است.
بینایی با اشاره به مشارکت و همکاری بهزیستی و سازمان‌های مردم‌نهاد برای اجرای این طرح خاطرنشان کرد: بانک اطلاعاتی مشاوران و روان شناسان استان سمنان در این راستا تدوین‌شده است.
وی بابیان اینکه پدیده‌های اجتماعی صرفاً مربوط به حوزه اجتماعی نیست و حوزه‌های مختلف ازجمله اقتصادی و فرهنگی در وقوع آسیب‌های اجتماعی مؤثر است، تأکید کرد: نهادهای فرهنگی و تشکل‌های مردمی باید در راستای مقابله با آسیب‌های اجتماعی همکاری کنند.
کاهش تجملات، آداب و سنن قدیمی و پرهزینه در امر ازدواج
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان نیز درباره ترویج فرهنگ ازدواج آسان در جامعه امروزی تأکید کرد و اظهار داشت: ایجاد پایداری در ازدواج‌ها از دیگر مسائل مهمی است که باید فعالان فرهنگی و مذهبی در استان به آن رسیدگی کنند.
حجت‌الاسلام علی شکری بابیان اینکه کاهش تجملات و آداب و سنن قدیمی و پرهزینه نقش مؤثری در ترویج فرهنگ ازدواج آسان ایفا می‌کند، افزود: باید به سمت واجبات برای ایجاد یک زندگی مشترک و مستقل پیش روی کنیم.
وی با تأکید بر لزوم پرهیز از تجمل‌گرایی و هزینه‌های هنگفتی که به خانواده عروس و داماد تحمیل می‌شود، خاطرنشان کرد: حضرت امیرالمومنین (ع) و فاطمه زهرا (س) به ضروریات اولیه اکتفا کردند و زندگی ساده اما پر از مهر و صفای خود را آغاز کردند.
پایبندی به الزامات یک خانواده سالم
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان مهم‌ترین عامل طلاق در استان را عدم هم‌ترازی زوج‌ها دانست و گفت: در دین اسلام هم به انتخاب همسر هم‌تراز تأکید بسیاری شده است و متأسفانه بسیاری از طلاق‌های امروزی ریشه در عدم هم‌ترازی در سطح فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی دارد.
شکری پایبند نبودن افراد به الزامات یک خانواده سالم را از دیگر عوامل مهم طلاق برشمرد و افزود: کسی که ازدواج می‌کند چه زن چه مرد هویت جدیدی پیدا می‌کند که دارای مسئولیت‌ها و الزاماتی است که اگر بر آن پایبند نباشد روابط را از تعادل خارج کرده و منجر به ایجاد نزاع خواهد شد.
وی در ادامه با تأکید بر لزوم تقویت ریشه‌های فرهنگی و اصلاح افکار و عقاید جوانان از مقوله ازدواج بیان کرد: ازدواج آسان نیازمند فرهنگ‌سازی است و دستگاه‌های فرهنگی باید در این راستا فعالیت کنند تا فهم روشنی از ازدواج آسان در جامعه ترویج شود.
ثبت ۳۳۹۰ ازدواج در استان سمنان
سهم سمنان در تعداد ازدواج‌های ثبت‌شده سال گذشته یک هزار و ۶۵ مورد، شاهرود یک هزار و ۲۳۵ مورد، دامغان ۵۲۳ مورد، گرمسار ۴۱۲ مورد، مهدی‌شهر ۳۹ مورد، میامی ۴۵ مورد، آرادان ۴۱ مورد و سرخه ۳۲ مورد است مدیرکل ثبت‌احوال استان سمنان نیز با تأکید بر لزوم ترویج فرهنگ ازدواج آسان اظهار داشت: طی سال گذشته درمجموع سه هزار و ۳۹۲ مورد ازدواج ثبت‌شده که این آمار در سال ۹۷ سه هزار و ۵۵۹ مورد بود.
عباس قندالی بابیان اینکه میزان ازدواج ثبت‌شده در استان ۴.۷ درصد کاهش داشته است، افزود: سهم سمنان در تعداد ازدواج‌های ثبت‌شده سال گذشته یک هزار و ۶۵ مورد، شاهرود یک هزار و ۲۳۵ مورد، دامغان ۵۲۳ مورد، گرمسار ۴۱۲ مورد، مهدی‌شهر ۳۹ مورد، میامی ۴۵ مورد، آرادان ۴۱ مورد و سرخه ۳۲ مورد است.
وی با اشاره به اینکه میانگین سن ازدواج در کشور برای بانوان ۲۳ سال و برای آقایان ۲۷ سال است، افزود: در استان سمنان نیز میانگین سن ازدواج بانوان و آقایان مطابق با میانگین سن در کشور است.
مدیرکل ثبت‌احوال استان سمنان با تأکید بر اینکه در این مدت خوشبختانه میزان طلاق در استان نسبت به سال ۹۷ بالغ‌بر ۱۰.۹ درصد کاهش داشته است، یادآور شد: فرهنگ‌سازی برای سبک صحیح زندگی و ازدواج آسان نقش مؤثری در کاهش آمار طلاق در استان و پایداری روابط زوج‌ها ایفا می‌کند.
شاخص‌های ظاهری منجر به خوشبختی زوجین نمی‌شود
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری سمنان نیز با اشاره به اینکه سبک زندگی نسبت به گذشته و نسل قبلی دچار تغییر و تحولات عظیمی شده است، اظهار داشت: اولویت‌ها برای انتخاب همسر به سمت اولویت‌هایی با شاخص‌های سنجش ظاهری سوق پیداکرده و شکسته شدن هنجارهای اجتماعی و تغییر مرزهای اخلاقی عامل اصلی این تحولات است و این در حالی است که شاخص‌های ظاهری نمی‌تواند زوجین را به مرز سعادت و خوشبختی برساند.
مهسا شاه‌حسینی بابیان اینکه باید برای این مسئله فرهنگ‌سازی شود، افزود: مقوله فرهنگ‌سازی در کوتاه‌مدت نتیجه‌بخش نیست و در حال حاضر باید برای اصلاح معیارهای اصل انتخاب و نگرش جوانان در امر ازدواج برنامه‌ریزی شود به‌گونه‌ای که برنامه‌ریزی جامع با تبیین همه گام‌های لازم برای جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها از رصد و پایش وضعیت کنونی گرفته تا تعیین هدف و شناسایی نقشه راه با جزئیات کامل برای رسیدن به هدف موردنظر در این برنامه تدوین شود.
وی با تأکید بر اینکه آموزش‌های لازم برای تحقق این هدف باید در بستر مراکز آموزش عالی و آموزش‌وپرورش استان سمنان برای فرزندان در سنین نوجوانی ارائه شود، تصریح کرد: برنامه‌های فرهنگی و آموزشی در راستای اصلاح سبک زندگی و ایجاد تحول در نگرش جوانان برای امر ازدواج نیازمند تعامل و همکاری دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی و حضور فعال رسانه‌هاست.
اجرای طرح «ارتقای توان‌افزایی و تاب‌آوری» در سمنان
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری سمنان از اجرای طرح «ارتقای توان‌افزایی و تاب‌آوری» در سمنان با راهبری معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در استان خبر داد و گفت: با توجه به شرایط فعلی شیوع کرونا در راستای نحوه اجرای این طرح به‌صورت حضوری با مشکلاتی مواجه شدیم که درصدد شناسایی ظرفیت‌های موجود برای اجرای این طرح در بستر فضای مجازی هستیم.
شاه‌حسینی، آموزش ۱۰ سرفصل از مهارت‌های زندگی را مهم‌ترین رویکرد استانداری از اجرای این طرح عنوان کرد و گفت: آموزش اولویت‌ها و شاخص‌های مهم برای اصل انتخاب همسر، خودآگاهی و تعامل و تفاهم با همسر ازجمله مهم‌ترین سرفصل‌های آموزشی این طرح است.
وی از اجرای طرح ملی «گفتگوی خانواده» در استان خبر داد و افزود: این طرح فتح بابی برای مطرح کردن گفتگوی بین نسلی بود که در سال ۹۷ آغاز شد و سال ۹۸ به پایان رسید.
سمنان جزو آخرین استان‌ها در نرخ ازدواج
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری سمنان با اشاره به کاهش آمار ازدواج در استان بیان کرد: سمنان در سال ۹۸ جز آخرین استان‌ها در نرخ ازدواج در مقایسه با سایر استان‌های کشور قرار گرفت و به ازای هر یک هزار نفر ۴.۸۸ ازدواج در استان ثبت‌شده است.
شاه‌حسینی با اشاره به اینکه این آمار در کشور به ازای هر یک هزار نفر ۶.۴۳ مورد ازدواج است، تصریح کرد: عارضه‌یابی از این چالش و بررسی دلایل و عوامل کاهش ازدواج در استان در دستور کار قرار دارد.
وی در ادامه از رونمایی سند ارتقای وضعیت زنان و خانواده خبر داد و گفت: یکی از اهداف این سند ترویج ازدواج آسان و تغییر سبک زندگی و پرهیز از تجمل‌گرایی به سمت ساده زیستی و تغییر اولویت‌ها برای انتخاب صحیح همسر است.
بهره‌گیری از ظرفیت مشاوره پیش از ازدواج
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری سمنان در بخش دیگری از سخنان خود بابیان اینکه عدم آگاهی از قوانین و آموزش‌های لازم در مورد مفاد عقدنامه و دانش و آگاهی لازم طرفین در خصوص مسائل حقوقی امر ازدواج از مهم‌ترین عوامل کاهش آمار ازدواج و ناپایداری آن‌ها است، تصریح کرد: بازطراحی ساختارهای قانونی برای ایجاد پایداری در روابط زوج‌ها نقش مؤثری در این راستا ایفا می‌کند.
ترویج ازدواج آسان و تغییر سبک زندگی و پرهیز از تجمل‌گرایی به سمت ساده زیستی و تغییر اولویت‌ها برای انتخاب صحیح همسر شاه‌حسینی در ادامه با تأکید بر ضرورت بهره‌گیری از مشاوره پیش از ازدواج برای ایجاد پایداری در این امر خاطرنشان کرد: در کشورهای توسعه‌یافته دو شاخص توسعه‌یافتگی در نهاد خانواده دیده می‌شود که هر خانواده از ارتباط با یک متخصص روانشناس و یک وکیل بهره می‌برد.
وی بابیان اینکه ازدواج سنتی است نبوی و پیوندی است بلندمدت، اضافه کرد: دو اصل احترام و عشق برای ازدواج ضروری است و بدون هر یک از آن‌ها این سنت ناپایدار و بی‌ارزش خواهد بود و باید در این رابطه از بدو تولد به فرزندان آموزش‌های لازم ارائه شود.
درباره عوامل و موانع ازدواج آسان صحبت‌ها و اظهارنظرها زیاد است اما قدر مسلم اینکه شرایط اقتصادی امروز مانع بزرگی بر سر راه ازدواج آسان جوانان هستند در نتیجه باید دید در آینده دولتمردان برای تسهیل ازدواج جوانان چه اقدامی می‌کنند؟ جوانانی که به نظر می‌رسد بخشی از آن‌ها امروز حداقل قید ازدواج را با خاطر همین مشکلات زده‌اند.
