آرانیوز-زاهدان-«هامون» در سیستان و بلوچستان یعنی زندگی و شور و شوق روستاییان و عشایری که پیرامون این حوضه آبی زندگی می‌کنند، طی سال‌های اخیر و به دلیل خشکسالی و عدم ورود حق آبه به این دریاچه، هامون به کلی خشکید و هزاران نفر از اهالی روستاهای اطراف مهاجرت کرده و یا زندگی خود را با سختی سپری می‌کردند.
بستری دریاچه‌ای که روزگاری تور صیادان بر آن پهن و جازهای اطرافش علوفه دام‌های می‌شد، طی چند سال خشکسالی به مهمترین کانون گرد و غبار جنوب شرق کشور تبدیل شد و شن‌های روان امان از مردم بریده بود.
اما پس از بارندگی‌های ماه‌های پایانی سال ۹۸ و فروردین و اردیبهشت سال جاری و جاری شدن رودخانه‌های فصلی و البته ورود آب از هیرمند، «هامون» نیز جان دوباره گرفت.
میزان آبگیری این تالاب قابل توجه است و موجب شده بار دیگر روستاییان به زندگی در سواحل آن امیدوار شوند و زندگی به سبک گذشته خود باز گردد، هم اکنون روستاییان قایق‌های خود را به آب انداخته‌اند و ماهیگیری را آغاز کرده‌اند.
احیای هامون به معنی جاری شدن زندگی در سیستان و بلوچستان است
این تالاب از منابع مهم آب شیرین ایران محسوب می‌شود که عنوان هفتمین تالاب بین‌المللی دنیا را ازنظر وسعت به خود اختصاص داده و از مهمترین زیست‌کره‌های ایران محسوب می‌شود که از سه دریاچه؛ هامون «پوزک»، هامون «سابوری» و هامون «هیرمند» تشکیل‌شده است.
وسعت تالاب پنج هزار و ۶۶۰ کیلومترمربع بوده که ۳۸۲۰ کیلومتر آن در حوزه سرزمینی ایران قرارگرفته است و مهمترین منبع آبگیری آن نیز رودخانه هیرمند به شمار می‌رود به همین دلیل اختصاص حق آبه هامون مهمترین عامل حیات این اکوسیستم بی‌نظیر است که متأسفانه به دلیل عدم اجرای پروتکل‌های بین‌المللی از سوی طرف افغانستانی و خشکسالی در ایران، هامون سال‌های زیادی را با خشکی دست‌وپنجه نرم کرد.
اما خوشبختانه بارندگی‌های زمستان گذشته و بهار امسال و جاری شدن روان آب‌ها و دشتمال، این روزها جان دوباره‌ای به تالاب هامون بخشیده و موجب شادی و خوشحالی ساکنان منطقه سیستان شده است.
مردم رنج‌کشیده سیستان بیش از دو دهه است که چشمانشان به آسمان دوخته‌شده و دست به دعا دارند و حالا در این روزها به سبب جاری شدن سیلاب چشمانشان بار دیگر از شوق و خوشحالی نمناک شده است.
سیلابی که این روزها به‌صورت موقتی از کشور افغانستان وارد ایران شده می‌تواند برای مدت کوتاهی مردم منطقه سیستان را به کشاورزی، صید و صیادی و دامداری مشغول کند زیرا احیای تالاب هامون در سیستان به معنی احیای زندگی و هزاران شغل بومی در منطقه است از همین رو اگر مسئولان برای دریافت حقابه هامون از کشور افغانستان پیگیری‌های لازم را انجام دهند قطعاً موجب رونق اشتغال در منطقه سیستان می‌شود.
سیلاب موجب آبگیری هامون شد
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان و بلوچستان اظهار داشت: بارندگی‌های زمستان گذشته و بهار امسال و جاری شدن سیلاب این روزها جان دوباره‌ای به تالاب هامون و برنامه احیای آن داده است.
وحید پور مردان افزود: خشک شدن نیزارها، از بین رفتن زیستگاه پرندگان و ماهیان و سایر جانوران منطقه، افزایش ریزگردها، کاهش کیفیت هوا و از بین رفتن بسیاری از مشاغل در منطقه، از پیامدهای خشک شدن تالاب هامون در دو دهه گذشته بوده است.
وی با اشاره به اینکه در سایه لطف الهی این روزها برنامه احیای تالاب هامون با رشد چشمگیری روبه‌رو بوده است، ادامه داد: اولین گام در برنامه احیای تالاب هامون جذب اعتبارات موردنیاز و شروع پروژه لایروبی مسیرهای متعدد انتقال آبِ حاصل از بارندگی و دشتمال های منطقه به تالاب هامون بود.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان و بلوچستان گفت: انتقال حداکثری روان آب‌ها و دشتمال های منطقه نتیجه صدها ساعت کار کارشناسی و میدانی است که این اداره کل با انجام لایروبی‌های تخصصی در مسیرهای شناسایی‌شده برای انتقال آب طی سالیان گذشته انجام داده است.
وی با اشاره به اینکه ورود آب در دو ماه اخیر، موجب آبگیری و احیای ۴۰ درصد از سطح تالاب بین‌المللی هامون شده است، ادامه داد: تالاب هامون فقط یک دریاچه یا تالاب نیست بلکه جایگاه معیشتی و اجتماعی در منطقه دارد و بسیاری از مشاغل در شمال استان وابسته به آن است.
پور مردان تصریح کرد: ازاین‌رو احیا تالاب هامون و معیشت جایگزین یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های محیط‌زیست کشور و استان سیستان و بلوچستان است.
هرچند که حق آبه مهمترین رمز حیات هامون است اما باید به این نکته اشاره‌کنیم که متأسفانه سیلاب‌های اخیر موجب آبگیری هامون شده و در صورت عدم ورود آب در طول تابستان این تالاب به دلیل تبخیر در منطقه به‌زودی مجدد به بیابان و عامل مهم ریزگردها در سیستان و بلوچستان و استان‌های هم‌جوار تبدیل می‌شود.
