احسان اشراقی ادیب، مورخ و عضو پیوسته فرهنگستان علوم و از اساتید تاریخ دانشگاه تهران روز سه‌شنبه، ۲۴ دی ماه سال جاری در سن ۹۱ سالگی در بیمارستان مسیح دانشوری تهران درگذشت و پیکر آن مرحوم امروز یکشنبه با حضور مردم فرهنگ دوست و اهل ادب قزوین از محل سر درب تاریخی عالی قاپو تا امامزاده حسین تشییع و در آرامستان بهشت سدر به خاک سپرده شد.
در این مراسم که جمعی از شخصیت‌های فرهنگی و ادبی استان، خانواده آن مرحوم و تعدادی از جوانان دوستدار ادب حضور داشتند این چهره ماندگار در بهشت صدر آرام گرفت و به خواب ابدی رفت.
آیت الله عبدالکریم عابدینی نماینده ولی فقیه و امام جمعه قزوین در حاشیه مراسم تشییع در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص مرحوم احسان اشراقی گفت: استاد اشراقی شخصیت بزرگواری بود که عمری در خدمت جامعه علمی کوشید و در عرصه تاریخ فعالیت ارزشمندی داشت.
وی بیان کرد: از این چهره ماندگار حدود ۵۰ مقاله علمی باقی مانده و شاگردان زیادی توسط ایشان پرورش یافته و ایشان از فرهیختگان استان قزوین و کشور محسوب می‌شوند که نبودشان ضایعه‌ای است که در فرهنگ و ادب مشهود است که نثار روحشان دعا و صلوات می‌فرستیم.
نماینده ولی فقیه و امام جمعه قزوین در خصوص راهکار زنده نگاه داشتن راه و یاد شخصیت‌های نامدار یادآور شد: باید ابتدا قدردان بزرگان خود باشیم و آثارشان را مطالعه کنیم و با نظریه‌های جدید و نو که در مرز علمی ارائه داده اند و گام‌های ارزشمندی که در این مسیر برداشته اند آشنا شده و آن را درک کرده و راهشان را ادامه دهیم.
وی بیان کرد: شاگردان و دانشجویان مرحوم اشراقی رسالت دارند تا راه علمی آ ن چهره ماندگار را طی کنند و نگذارند آثارش در آرشیو کتابخانه ها بماند بویژه شاگردان ایشان در رشته تاریخ که متوجه دستاوردهای ایشان هستند بهتر می‌دانند برای ماندگاری آثار استاد چه اقدامی را باید انجام دهند تا یادش در اذهان زنده بماند.
هدایت الله جمالی پور استان قزوین هم در مراسم تشییع به خبرنگار مهر با تسلیت این ضایعه بزرگ به فرهنگ دوستان استان گفت: ارتحال این دانشمند فرزانه همه ما را متأثر کرد و از این که یک چهره نامدار را از دست دادیم همه ناراحت و سوگوار هستیم.
استاندار قزوین افزود: مرحوم اشراقی از شخصیت‌هایی بود که عمر خود را برای تربیت فرزندان این کشور صرف کرد و این چهره علاوه بر این استاد شاخصی در تاریخ و اخلاق بود و آنچه ما شناخته ایم این که ایشان انسانی فروتن، متواضع و اخلاق مدار بود که قزوین و کشور باید به آن ببالد.
جمالی پور اظهار داشت: استاد اشراقی گمنام زندگی کرد و هرگز به دنبال تبلیغ و شعار دادن و خودنمایی نبود و خود را در رسانه‌ها معرفی نمی‌کرد البته شاید ما هم کوتاهی کردیم و شخصیت بزرگ ایشان را به موقع معرفی نکردیم تا جمعیت بیشتری با این چهره ادبی ماندگار آشنا شود.
وی بیان کرد: چون مرحوم اشراقی بسیار متواضع و افتاده حال بود و این روحیه همه اهالی ادب و علم است لذا همه عمر خود را وقف توسعه علمی و تربیت دانشجویان کرد و کمتر به معرفی خود پرداخت به همین دلیل هم در زندگی و هم در زمان مرگش مظلوم بودند.
استاندار قزوین تصریح کرد: هر چند رحلت استاد اشراقی همه ما را اندوهگین کرده است اما در صددیم با کمک اهالی فرهنگ و ادب برنامه‌های گرامیداشت و یادبودی شایسته ایشان برگزار کنیم تا وظیفه خود را در برابر این شخصیت علمی و ماندگار انجام دهیم و یاد و نامش ماندگار شود.
محمد حسین اسماعیلی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین هم به خبرنگار مهر اظهار داشت: دکتر اشراقی از بزرگترین دانشمندان عصر حاضر است و با توجه به خدماتی که در حوزه فرهنگ و تاریخ ایران زمین داشت توانست شاگردان زیادی را تربیت کند که برای ما ارزشمند است.
اسماعیلی بیان کرد: مرحوم اشراقی چهره ماندگاری بود که فقدان ایشان ثلمه ای برای جامعه فرهنگی و دانشگاهی محسوب می‌شود که مهمترین تأثیر آن در دوران معاصر بویژه در صفویه شناسی شاخص و از بزرگان دیار مینودری بودند که سال‌ها و قرن‌ها طول می‌کشد تا شخصیتی اینگونه دوباره زاده شود.
وی تصریح کرد: با هماهنگی دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی استان تلاش می‌کنیم تا مراسم بزرگداشت شایسته ای برای این شخصیت برگزار کنیم تا یادش در اذهان بماند و نسل جوان نیز به این شخصیتها افتخار کند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین یادآور شد: یاد استاد اشراقی همواره در میان مردم فرهنگ دوست و ادیب استان زنده خواهد ماند و با آثار ارزشمندی که تولید کرده و با کتب و مقالات زیادی که دارند و شاگردان متعددی که تربیت کرده اند امیدواریم راه علمی ایشان تداوم یابد.
ابوالحسن نائینی رئیس دانشگاه بین المللی امام خمینی هم در آرامگاه بهشت صدر محل تدفین استاد اشراقی به خبرنگار مهر گفت: درگذشت یکی از مفاخر کشور و چهره‌های ماندگار که اهل قزوین بود را به ملت ایران و مردم استان تسلیت عرض کرده و برای آن مرحوم آمرزش طلب می‌کنیم.
وی گفت: این شخصیت بیش از ۵۰ سال کار تحقیقاتی و تاریخی کرد بویژه فعالیت وی در دوره صفویه شاخص است و نبود ایشان برای دانشجویان مصیبت بزرگی است.
نائینی تصریح کرد: مرحوم اشراقی در دوران زندگی خود آثار زیادی بر جای گذاشت و از سرآمدان تاریخ بود که وظیفه داریم از این چهره‌ها در زمان حیاتشان تجلیل کنیم تا بیشتر شناخته شوند و مردم بدانند چه تلاش‌هایی برای فرهنگ و ادب کشور انجام داده اند.
وی گفت: این افراد سیاسی نیستند و با آرامش رسالت خود را در برابر فرهنگ و ادب کشور انجام داده اند و با تربیت دانشجویانی ممتاز موجب افتخار کشور شده اند و نبودشان دانشجویان را سوگوار کرده است.
مهدیه قافله باشی سخنگوی شورای اسلامی شهر قزوین هم در این زمینه اظهار داشت: احسان اشراقی از مفاخر و چهره‌های ماندگار و یکی از بزرگترین مفاخر و چهره‌های ممتاز سرزمین قزوین بود که در کرسی‌های مختلف دانشگاهی و علمی جایگاه ویژه ای داشت و حتی در خارج از کشور همواره به اصالت خود اشاره می‌کرد.
وی اضافه کرد: این مرحوم یک صفویه نگار راستین و توانمند بود و یک راوی صادق تاریخ محسوب می‌شد و بخوبی تاریخ و دوره صفویه را معرفی کرد و بیش از ۷ دهه تلاش بی شائبه کرد تا تاریخ ایران را معرفی کند و نبودش در جامعه احساس می‌شود.
قافله باشی اظهار داشت: نامگذاری یکی از معابر شهر قزوین به نام استاد اشراقی را در دستور کار شورای شهر داریم و در اولین فرصت یک خیابان را به نام این چهره ماندگار نامگذاری خواهیم کرد.
وی گفت: البته بهتر این است که قدردانی و بزرگداشت از شخصیتها در زمان حیات این افراد باشد تا جوانان انگیزه پیدا کنند در مسیر علمی گام بردارند.
ابوالفضل یاری رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان هم گفت: درگذشت احسان اشراقی روز بدی برای اهل فرهنگ و ادب و تاریخ پژوهان است و ما نیز به خاطر از دست دادن یکی از مفاخر استانی متأثر هستیم.
یاری بیان کرد: مرحوم اشراقی در قزوین پژوهی و تاریخ نویسی چهره برجسته ای بود که حتماً جایش خالی خواهد بود اما مردم با فرهنگ قزوین قدردان شخصیت‌های ارزشمند خود هستند و یادش را همواره زنده نگه خواهند داشت.
وی اضافه کرد: رسالت ما این است که از بزرگان خود در زمان حیات آنها تجلیل کنیم تا همگان قدر مشاهیر را بدانند و الگویی برای نسل جوان هم باشند.
یاری گفت: تجلیل از بزرگان موجب می‌شود سرمایه اجتماعی کشور بالا برود و هر چقدر در زمان حیاتشان از شخصیتها تحلیل کنیم به ماندگاری نام آنها کمک کرده ایم.
احد چگینی عضو شورای اسلامی شهر قزوین هم در این باره گفت: مفاخر بزرگی مانند استاد اشراقی موجب مباهات و افتخار برای کشور و استان ما هستند و داشتن انسان‌های والامقامی چون دبیر سیاقی و دهخدا که انسان‌هایی بزرگی هستند ما را یاد دوران فخر و مباهات قزوین می‌اندازد.
وی بیان کرد: انسان‌هایی که عمر خود را برای خدمت به فرهنگ و تاریخ کشور هزینه و در سکوت کامل کار کردند و مظلومانه رخت بربستند باید همواره مورد تجلیل قرار گیرند و آثارشان در معرض دید و استفاده قرار گیرد.
چگینی افزود: شاید در زمان حیات افرادی چون دبیر سیاقی و اشراقی آنگونه که باید قدر دان نبودیم در حالی که این شخصیتها در واقع گنجینه‌ای ارزشمند هستند که زمانی قدرشان را می‌دانیم که در سینه خاک آرام می‌گیرند.
عضو شورای اسلامی شهر قزوین یادآور شد: فقدان انسان‌های بزرگ شاید تلنگری باشد که قدردان این چهره‌ها در زمان حیاتشان باشیم و از آنها بیشتر استفاده کنیم.
سیاوش طاهرخانی شهردار قزوین هم ضمن تسلیت درگذشت استاد اشراقی گفت: در شورای شهر و شهرداری در اولین فرصت برای نامگذاری یکی از خیابان‌های شه قزوین به نام استاد احسان اشراقی اقدام خواهیم کرد تا نام این چهره ماندگار در اذهان ثبت و ضبط شود.
امین اشراقی فرزند مرحوم استاد اشراقی هم در گفتگو با خبرنگار مهر از حضور مردم در مراسم تشییع پدر خود تشکر کرد و گفت: علیرغم سرمای هوا و بارش برف جا دارد از حضور یکایک شهروندان و شخصیت‌های استان بویژه آیت الله عابدینی نماینده ولی فقیه و امام جمعه قزوین، آقای جمالی پور استاندار، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی و سایر ادب دوستان و مدیران فرهنگی تشکر کنم.
وی اضافه کرد: استاد بیش از ۷۰ سال به تاریخ و فرهنگ کشور خدمت کرد و زنده نگهداشت یاد چهره‌های ماندگار برای خانواده‌ها نیز دلگرم کننده است.
فرزند استاد اشراقی گفت: خدا را شاکریم که من و خانواده تا آخرین لحظه فوت پدر در کنارش بودیم و این سعادتمندی را مدیون خداوند و خدمات =پدر می‌دانیم و بار دیگر از مراسم تجلیل و تشییع تشکر می‌کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که بهترین راه تجلیل از شخصیت‌های ماندگار کشور چیست اظهار داشت: حق این است که در زمان حیات بزرگان از آنها تجلیل شود و از همه شخصیت‌های فرهنگی به موقع یاد کنیم که در حق پدرم اینگونه شد و معرفی ایشان به عنوان چهره ماندگار کار ارزشمندی بود که این روند باید تداوم یابد تا سرمایه‌های کشور حفظ شده و به نسل آینده منتقل شود.
