به گزارش آرانیوز، 27 دی ماه 94. گویا همین دیروز بود که برجام به فرجام رسید هر چند که 26 تیرماه و پس از توافق ایران و 1+5
، دولتی ها به شکل مدیریت شده ای فضای جشن خیابانی به راه انداختند تا از
سیاست همیشگی خود که از کاه ، کوه ساختن است را به رخ مردم بکشند .
اما
این ابتدا کار بود . مردمی که از وعده و وعیدهای صد روزه رئیس جمهوری چیزی
عایدشان نشده بود می دانستند که از برجام نیز دود سفیدی را مشاهده نخواهند
کرد تا در زندگی شان شاهد گشایشی باشد اما همچنان امیدوار بودند.
آنها
مشتاقانه فصلی از زندگی خود را به تماشا می نشستند که به گفته رئیس جمهوری
چرخ اقتصاد مردم همراه با سانتریفیوژها بچرخد اما اینک در حالی که در سال
آخر کارکرد دولت هستیم نه تنها سانتریفیوژها نمی چرخند بلکه اقتصاد ایران
نیز فرصتی در طی سه سال برای عرض اندام به دست نیاورد .
این شرایط
سبب شد که از درون دولت و علی الخصوص تیم اقتصادی آن ، صحبت های ضد و نقیضی
به گوش برسد که نشان می دهد این تیم وامانده در اجرایی کردن شعارهای رئیس
دولتی است که رنگ و لعاب آن دیگر درخششی در افکار مردم ایران ندارد بماند
زندگی آنها.
دولت سعی کرد پس از برجام از رفت و آمدهای گسترده ای از
هیات های تجاری که در راس آن سیاسیون قرار دارند به عنوان یک برند در
موفقیت های پس از برجام یاد کند در حالی که به طور عرف خیلی از این تفاهم
نامه ها به دلیل پا برجا بودن تحریم های اعمال شده فقط در حد امضاء های
طرفین باقی مانده و امکان اجرایی شدن آن حداقل تا تصمیم کدخدا _ به فرمایش
روحانی _ در بایگانی وزارتخانه ها و نهاد ریاست جمهوری خاک می خورد .
در شرایطی که در شهریور ماه سال گذشته و درست زمانی که دولت در حال تدوین و ارائه یک
بسته ضد رکود به مجلس بود، روحانی در مشهد اعلام کرد که اقتصاد کشور از
رکود عبور کرده است این در حالی بود که مهرماه همان سال چهار وزير كابينه نامه‌اي بلند بالا به
رييس‌جمهوری نوشتند و در آن از اوضاع و احوال اقتصادي كشور شکوه کردند و با انتقاد از
برخي تصميمات و سياست‌هاي ناهماهنگ دستگاه‌ها، هشدار دادند اگر تصميم
ضرب‌الاجل اقتصادي گرفته نشود، ركود تبديل به بحران خواهد شد.
البته
موسی غنی‌نژاد از چهره‌های مشهور حامی اقتصاد لیبرال و از نزدیک‌ترین
همفکران مسعود نیلی مشاور اقتصادی دولت، به شدت به چهار وزیری که نامه به
روحانی نوشتند، انتقاد کرد و از آنها به عنوان افرادی نام برد که در مقام
اپوزیسیون
به ایفای نقش در هیات دولت پرداخته و عملکرد مافوق خود در بخش اقتصاد
را زیر سؤال برده‌اند ، بماند که ترکان ، مشاور حاشیه‌ساز روحانی به چهار
وزیر کابینه وی که طی نامه‌ای از وضعیت اقتصادی کشور اظهار نگرانی کرده
بودند، به شدت حمله کرد و آنها را رانت خوار معرفی نمود.
البته تنها
عکس العمل رئیس دولت یازدهم که توسط سه تن از وزایش در اواخر مهرماه سال
94 و کمتر از دو هفته از انتقاد از سیاست های اقتصادی وی توسط چهار وزیرش
رونمایی شد «بسته خروج از رکود» بود که اصلی‌ترین برنامه این طرح یعنی
فروش اقساطی خودرو تنها 6 روز ادامه پیدا کرد و میلیاردها تومان را حواله جیب خودروسازان نمود.
پس
از آن دولتی ها صرفا با دادن وعده های فراوان همه چیز را به فضای پس از
برجام گره زدند و در استان ها از جمله بوشهر نیز فقط فضای گفتمانی که
مونولوگی بیش نبود استمرار یافت در حالی که نه پروژه قابل درشتی در زمینه
تولید و اشتغال به بهره برداری رسید و نه پروژه جدیدی آغاز شد که اصولا
دولت بنایی برای آغاز عملیات اجرایی پروژه جدید ندارد.
حال
در شرایطی که یک روز بانک مرکزی خبرنگاران را برای اجرایی شدن سوئیفت به
ساختمان میرداماد دعوت می کند تا بگوید با سوئیفت در ارتباط هستند در حالی
که خود بدرستی می دانند که سوئیفت یک
شبکه باز است که به دلیل تحریم های ظالمانه با عدم امکان معاملات تجاری
در قالب این شبکه برخورد کرده است و برای اجرایی شدن قراردادها باید
بانک‌های بزرگ
اروپایی و کشورهای دیگر بتوانند در قالب این شبکه اعتبارات اسنادی را باز
کنند، اما هنوز این موضوع اجرایی نشده است و روز دیگر سیف رئیس کل این بانک
در خاک امریکا می گوید که "تقریباً هیچ چیز از این توافق که در روز 16
ژانویه اجرایی شد، عاید ایران نشده است " و "یکی از نیازهایی که قطعاً ما
داریم تبدیل کردن ارز است برای اینکه بتوانیم به تأمین‌کنندگان (کالا) پول
پرداخت کنیم که نیازمند دسترسی به نظام مالی آمریکا است" نشان می دهد که
عملا تاکنون تمامی برنامه های اقتصادی دولت که پیش از این به فضای برجام
گره خورده بود را منتفی کرده است .
البته
محمد پاریزی، معاون بانک و بیمه وزیر امور اقتصاد و دارایی، پیش از ظهر
روز بیستم اسفند ماه گوشزد کرده بود که «بازار غیر متشکل و شرایط فعلی نرخ
سود، آفت بزرگی برای اقتصاد کشور است؛ تردید نداشته باشید با این نرخ سود و
شیوه تأمین مالی به فروپاشی اقتصاد نزدیک خواهیم شد»(تابناک، کد خبر: ۴۸۲۸۸۴).
از این قرار، کاهش نرخ تورم در این شرایط فزونی رؤیایی نرخ بهره، ابداً
معنای خوبی برای کاهش رکود، تقلیل نرخ بیکاری، و رشد واقعی اقتصاد ندارد.
حال
با در نظر گرفتن پایان سال مالی دولت در تیرماه از یک طرف و آغاز رد و بدل
شدن توافق نامه های بودجه ای بین وزارت خانه ها و استان ها و تخصیص
اعتبارات از آبان ماه از سوی دیگر در کنار آماده شدن دولت برای ایجاد
بسترهای قانونی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم که وظیفه قانونی سال
آخر همه دولت ها است به نظر می رسد که در سال جاری که سال آخر فعالیت دولت
یازدهم هستیم فرصت چندانی برای ترمیم اقتصاد کشور با توجه به اختلافات
شدید در تیم اقتصادی دولت نداشته باشیم .
طبیعی
است با این شرایط دولت یازدهم حرفی برای بهبود شرایط معیشتی مردم ، اشتغال
و رفع مشکلات گسترده واحدهای تولیدی با داشتن کابینه و مشاورانی تقریبا
مسن به مانند دکتر ولی ا... سیف (۶۱ ساله)، محمد نهاوندیان (۶۱ ساله)، محمد
باقر نوبخت حقیقی (۶۳ ساله)، بیژن نامدار زنگنه (۶۱ ساله)، محمد رضا نعمت
زاده (۷۰ ساله)، محمد علی نجفی (۶۳ ساله)، مسعود نیلی (۶۰)، اکبر ترکان (۶۱
ساله)، اسحاق جهانگیری (۵۸ ساله)، عباس آخوندی (۵۷ ساله)، علی ربیعی (۵۸
ساله)، حمید چیت چیان (۵۷ ساله)، و محمود حجتی نجف آبادی (۶۰ ساله) نداشته
باشد مگر این که دولت در سالی که مزین به نام «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» است ، اقدام
به عملیاتی کردن سیاست‌های کلی «اقتصاد مقاومتی» بر اساس بند یک اصل ۱۱۰
قانون اساسی که رهبر معظم انقلاب پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام به
سه قوه از جمله قوه مجریه ابلاغ کرده ، بیافتد که اگر در این زمینه نیز
کوتاهی کند و فکری به حال اقتصاد و معیشت مردم نباشد دیگر مردم در پایان
عملکرد دولت یازدهم هرگز باور نمی کنند که عیب از گذشتگان بوده است.
یادداشت : مهرداد جشنی پور، فعال سیاسی و رسانه
